St.-Vé 2024: toespraak van onze voorzitter

Tijdens St.-Vé 2024 hield onze voorzitter, Jan De Groote, een krachtige toespraak op het Stadhuis van Brussel over de fundamentele waarde van mensenrechten .

Met een oproep tot actie herinnerde hij ons eraan dat vrijheid en rechtvaardigheid enkel standhouden als we ze blijven verdedigen, zowel hier als internationaal. Zoals Victor Hugo zei: "La Liberté! Sauvons la liberté! Elle sauve le reste!"

Laten we samen blijven strijden voor een wereld waarin mensenrechten altijd centraal staan.

hieronder de volledige tekst:

Namens OSB-VUB sluit ik mij allereerst uitdrukkelijk aan bij wat hier namens de Union des Anciens Etudiants werd gezegd. Het humanitaire recht is niet onderhandelbaar. Een mensenrecht kleeft aan de mensen omdát ze mens zijn. Omdat wij allemaal mensen zijn, zonder onderscheid van etniciteit, gender, geslacht, overtuiging, of wat dan ook. VUB’er. ULBiste. Man. Vrouw. X. Joods. Palestijns. Ik zie enkel Mensen.

De VUB heeft recent laten zien dat er maar één antwoord is: ondubbelzinnig de kant van de mensenrechten kiezen. Onze Rector liet dit naar aanleiding van de oorlogsmisdaden van Hamas en Israël meteen optekenen. Hij heeft de daad bij het woord gevoegd. Met zin voor nuance heeft de VUB geluisterd naar alle partijen en daadkrachtig een signaal gezonden aan ál haar partners. Hiermee verwoordde de rector wat duizenden studenten, personeelsleden en alumni denken en voelen.

Jammer genoeg is het allang geen politieke evidentie meer om te kiezen voor de mensenrechten.

Christophe Busch, Directeur van het Hannah Arendt-Instituut, liet onlangs in De Tijd optekenen dat de schending van de mensenrechten in het Midden-Oosten onder onze neus gebeurt. Het stilzwijgen van politieke leiders zorgt voor een verschraling van het internationale recht. We staan erbij en kijken ernaar.

Wanneer onze politieke leiders internationaal geen animo meer tonen voor zoiets fundamenteels als mensenrechten, waarom zouden we dan van de burgers meer verwachten?

De verrotting van het internationale, humanitaire recht laat zich ook bij ons gevoelen. Joodse studenten die bang zijn om verder te studeren of over de campus te gaan, terwijl een nationaal politicus onze grootsteden “panarabische” enclaves noemt. Vandaag zijn in het bijzonder Palestijnen én Joden het slachtoffer van een gebrekkige politiek. We staan erbij, en kijken ernaar.

We hebben hier, in België, vluchtelingen op straat die niet teruggestuurd kunnen worden, maar ook geen asiel krijgen. In tegenstelling tot andere landen, laten we hen zelfs niet op humanitaire gronden toe! Kan u zich voorstellen te moeten leven in de grote, weelderige leegte van de rechtsstaat en alle vorm van perspectief te zijn ontnomen?  We staan erbij, en kijken ernaar.

Kan het allemaal verwonderen, dat burgers geen oog meer hebben voor mensenrechten, wanneer hun politieke leiders de mensenrechten niet alleen in de buitenlandse politiek stiefmoederlijk behandelen, maar ook in de binnenlandse – waar het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens onverkort geldt? Enkele recente praktijkvoorbeelden:

• Meer dan 10.000 veroordelingen door onze rechtbanken inzake vluchtelingen worden nog steeds door onze regering genegeerd. De rechterlijke macht als macht voor spek en bonen.

• Partijen die oproepen om de democratie tijdelijk buiten spel te zetten met bijzondere machten enkel om de regeringsformatie te helpen. Partijprogramma’s boven de normale democratische werking.

• Een minister van Binnenlandse Zaken die preventief mensen wil verbieden deel te nemen aan een betoging. Preventie als hoogste streefdoel.

• Gevangenen die dagelijks onderworpen worden aan een naaktfouille en in onmenselijke omstandigheden worden getransporteerd. De mate  van ontwikkeling van een maatschappij wordt bepaald door hoe we omgaan met onze zwaksten.

  
  

We staan erbij, en kijken ernaar. In het buitenland maar ook in het binnenland.

Als wij onze politici niet tot de orde roepen hier, in de bakermat van de democratische rechtsstaat, waarom zouden ze zich inzetten voor mensenrechten in buitenland?

Vanuit OSB-VUB delen wij de oproep van onze medemensen van de Union des Anciens Etudiants om actie te ondernemen.

Wie denkt dat die actie enkel kan bestaan uit FB-verontwaardiging of donaties aan Artsen zonder Grenzen als een hedendaagse aflaat, vergist zich. Als we de apathie onder leiders en bevolking voor de mensenrechten niet doorbreken – op kleine schaal, wat verwachten we dan eigenlijk op grote schaal? De democratische rechtsstaat dreigt een holle verkiezingsslogan te worden met staande ovaties voor politici die het roeptoeteren, maar er niet naar handelen. En niet enkel in het buitenland.

Het komt op ons aan om onze politieke leiders te laten zien hoeveel waarde we hechten aan de democratische rechtsstaat. Actie ondernemen begint hier, door kritisch te blijven en radicaal een beschermende keten rond de vrijheid te vormen. De herwaardering van de mensenrechten begint hier, zodat leiders onze wens … – neen, onze eis - kunnen uitdragen op het internationale niveau.

Ook wij sluiten af met een citaat van Victor Hugo uit 1851: La Liberté! Sauvons la liberté ! Elle sauve le reste!